برای هر فردی که می‌خواهد به کلاس موسیقی برود پس از انتخاب ساز مورد علاقه و انتخاب یک آموزشگاه موسیقی خوب به این فکر فرو می‌رود که اکنون چه سازی را برای نواختن باید تهیه کنم؟ کدام ساز خوب و با کیفیت است؟ این‌ها سوالاتی است که در ابتدای شروع کلاس موسیقی برای همه پیش می‌آید. یکی از این ساز‌های موسیقی، ساز گیتار است که دارای سبک‌ها و مدل‌های مختلفی است و نوازنده را شدیدا دچار سردر گمی می‌کند که کدام یک از آن‌ها را باید تهیه کند. البته که تهیه یک ساز خوب و با کیفیت در ابتدای کار امری بسیار مهم است؛ زیرا جنس صدای خوب و کیفیت بالای ساز در ایجاد انگیزه به هنرجو تاثیر قابل توجهی دارد. پس در هنگام خرید ساز نهایت دقت و توجه را داشته باشید تا بهترین و مناسب‌ترین ساز را برای خود تهیه کنید. ما در ادامه توصیه‌های مهم در هنگام خرید ساز گیتار را به شما خواهیم گفت.
توصیه های مهم در هنگام خرید ساز گیتار
گیتاریک ساز زهی با شش سیم است که تولید صدا در آن از طریق ارتعاش سیم توسط انگشت یا پیک انجام می‌شود. گیتار دارای سبک‌های مختلفی است که برخی از آن‌ها باید با گیتار مخصوص سبک خود نواخته شوند. گیتار‌ها به دو دسته‌ی اصلی گیتارآکوستیک (بدون برق) و گیتار الکتریک (برقی) تقسیم می‌شوند که هر کدام خود دارای انواع مختلفی هستند. ساختار کلی همه‌ی گیتار‌ها تقریبا شبیه به هم است و هر کدام از آن‌ها تفاوت‌هایی جزئی با یکدیگر دارند. در ادامه نکات کلی و مهم برای خرید ساز گیتار را خواهیم گفت.
۱. بودجه در دسترس
اولین عاملی که باید مورد توجه قرار بگیرد مقدار بودجه‌ای است که برای خرید ساز کنار گذاشته اید. اکثرا بر این باورند که در ابتدای کار باید سازی معمولی و ارزان تهیه کنند؛ ولی باوری غلط است. زیرا نواختن با سازی که کیفیت و جنس مناسبی ندارد انگیزه نوازنده برای ادامه کار را کم می‌کند. پس بهتر است کمی بیشتر هزینه کنید و سازی تهیه کنید که از نواختن آن لذت ببرید.
۲. جنس چوب به کار گرفته شده در ساز
اولین عاملی که در انتخاب و خرید گیتار موثر است جنس صدای گیتار است؛ که یکی از عوامل تاثیر گذار در صدای گیتار جنس چوبی است که گیتار با آن ساخته می‌شود. انتخاب جنس صدا به سلیقه‌ی فرد بستگی دارد و اگر نوازنده قرار است از تکنیک فینگر استایل (استفاده از انگشت برای ضربه زدن) استفاده کند بهتر است جنس چوبی را انتخاب کند که با کمترین ضربه‌ها پاسخی مناسب دریافت کند. در مقابل این چوب‌ها چوب‌هایی هستند که برای اجرا به نیروی بیشتری احتیاج دارند و برای افرادی که از روش پیک استایل (استفاده از پیک برای ضربه زدن) استفاده می‌کنند مناسب است.
۳. صدا و جنس سیم‌های ساز
گیتار دارای ۶ سیم است که با انگشت گذاری روی این شش سیم ۷۲ نت را می‌توان تولید کرد. صدای تمام این نت‌ها باید بدون نویز و شفاف باشد. برای تست سیم‌های گیتار و صدای آن باید به تک تک سیم‌ها ضربه بزنید، هرکدام از این سیم‌ها به تنهایی باید صدای شفاف و بدون گز تولید کنند. همچنین فاصله‌ی سیم‌ها از صفحه نباید خیلی زیاد باشد.
بد نیست بدانید که سیم‌های ساز گیتار در دو نوع نایلونی و فلزی وجود دارند که گیتار‌های سیم نایلونی درد کمتری را در انگشتان ایجاد می‌کنند و برای افراد مبتدی بهتر است. گیتار‌های سیم نایلونی در سبک‌های پاپ، فلامنکو و کلاسیک استفاده می‌شود؛ به همین دلیل به این نوع گیتار، گیتار کلاسیک یا فلامنکو (اسپانیش) هم می‌گویند.
گیتار‌های با سیم فلزی دارای صدای بلندتر هستند و گیتار‌هایی هستند که در تمامی سبک‌های موسیقی مثل فولک یا همان موسیقی محلی، بلوز، راک، جاز و … قابل استفاده اند. ولی فلزی بودن سیم‌ها گاهی باعث خوردگی و پینه بستن سرانگشتان می‌شود. پس در انتخاب گیتار با سیم نایلونی یا فلزی باید سلیقه خود در نوع صدا و سبک مورد علاقه را در نظر بگیرید.
۴. توجه به دسته یا گردن گیتار
دسته‌ی یک گیتار باید صاف و بدون هیچ ترک، انحراف و تاب خوردگی باشد. شما باید ساز را در زاویه‌های مختلف دید قرار دهید تا مطمئن شوید که دسته ساز کاملا صاف و بدون تاب است. حتی کوچکترین ناصافی را جدی بگیرید، زیرا ناصاف بودن دسته بر صدای گیتار تاثیر منفی می‌گذارد.
همچنین پشت دسته گیتار نباید زیاد گرد باشد، زیرا گرد بودن بیش از حد پشت دسته ساز کف دست نوازنده را اذیت می‌کند و نوازنده را در نواختن دچار مشکل می‌کند. علاوه‌بر این‌ها توجه کنید که محل اتصال دسته به بدنه‌ی ساز باید فاقد هرگونه ترک (حتی ترک کوچک) باشد.
۵. جعبه کلید‌های کوک و گوشی‌ها
قسمت ابتدایی دسته که کلید‌های کوک در آن واقع شده اند باید صاف و کاملا صیقل و عاری از هر گونه خوردگی باشند. همچنین برای کنترل گوشی‌های ساز می‌توانید تک تک گوشی‌ها را خیلی کم به راست و چپ بچرخانید و مطمئن شوید که گوشی‌ها لغی نداشته باشند. گوشی‌ها باید محکم و با کیفیت باشند. زیرا این گوشی‌ها به طور مداوم برای کوک کردن ساز در حال چرخش هستند پس باید کیفیت مطلوبی داشته باشند.
۶. فِرت‌های ساز
اگر به دسته‌ی گیتار دقت کنید خط‌هایی عمودی را خواهید دید که وظیفه‌ی تقسیم بندی سیم‌ها به فواصل مساوی را بر عهده دارند. نکته‌ی مهم در مورد فرت‌ها این است که میله‌های عمودی و جدا کننده باید کاملا بر دسته گیتار عمود و خودشان با یکدیگر موازی باشند تا فواصل زمانی نت‌ها رعایت شود.
سپس برای کنترل فرت‌های ساز می‌توانید تک تک فرت‌ها را با انگشت بگیرید سپس به سیم‌ها ضربه بزنید، صدای حاصله باید شفاف و بدون گِز باشد.
۷. تیغه سر دسته یا شیطانک گیتار
تیغه یا شیطانک محل عبور سیم‌ها برای رسیدن به کلید‌های کوک است؛ تیغه باید بدون خراش و شکستگی باشد و کاملا به دسته‌ی ساز چسبیده باشد.
۸. پل گیتار
روی بدنه‌ی ساز یک قسمت چوبی برای نگه داشتن سیم‌ها وجود دارد که به آن پل می‌گویند. پل باید کاملا صاف و چسبیده بر بدنه گیتار باشد تا صدای حاصله از ساز شفاف و تمیز باشد.
۹. تیغه روی خرک گیتار
تیغه روی خرک یا اکشن می‌تواند از جنس استخوان یا پلاستیک باشد. اگر می‌خواهید سیم‌های ساز صدای بهتری بدهد بهتر است که تیغه از جنس استخوان باشد، ولی تیغه‌های پلاستیکی هم مناسب و قابل قبول هستند. اگربه سیم‌های گیتار ضربه زدید و صدای حاصله گزدار بود احتمالا تیغه از جنس و کیفیت بالایی برخوردار نیست.
همچنین ارتفاع خرک نباید خیلی زیاد باشد؛ زیرا ارتفاع زیاد خرک باعث می‌شود که فاصله‌ی بین سیم و صفحه گیتار زیاد شود و نوازنده را با دشواری در نوازندگی روبرو کند.
۱۰. بدنه ساز
بدنه گیتار و به ویژه محل‌های اتصال قسمت‌های مختلف به یکدیگر، باید صاف و صیقل و بدون ترک خوردگی یا برآمدگی باشد. ساز را از زوایای دید مختلف مورد توجه قرار دهید و مطمئن شوید که عاری از هر گونه ترک و برآمدگی است.
سخن پایانی
در این مقاله نکات و توصیه‌هایی برای خرید گیتار گفته شد. قابل ذکر است که هر هنرجو قبل از اینکه به سراغ خرید ساز برود قطعا باید با استاد یا مربی موسیقی خود مشورت کند تا مربی با توجه به بودجه، نحوه‌ی کار، آموزش و دیگر شرایط هنرجو او را برای خرید یک ساز خوب راهنمایی کند.
